dinsdag 17 juli 2007

De grens

In mijn leven heb ik al heel wat grenzen gepasseerd. Figuurlijke en letterlijke. Bij de denkbeeldige grenzen was het achteraf altijd wel duidelijk: dit was een hele stap, deze periode zal een grens vormen met de vorige. Maar landgrenzen merkte ik eigenlijk nooit zo op. In de auto op vakantie naar Frankrijk, reed je wel langs lege douaneposten, maar een afbakening, een delende lijn zoals op een geografische kaart, was niet te zien.
Om zo goedkoop mogelijk in Sint Petersburg te belanden, had ik een vliegticket naar Helsinki en vandaar was ik met de trein Sint Petersburg binnengereden. De terugweg kon nog goedkoper: met de bus. De bus vertrok om 23 uur. Om 02:06 op 16 juli voel ik voor het eerst wat een grensovergang inhoudt. De bus passeert kilometers stilstaande vrachtwagens en stop bij een hefboom. Een grensbewaker stapt de bus in en controleert de paspoorten. Vervolgens volgt er een 30 kilometer zone van een kilometer of 5. Geen verlichting, alleen schemer en met prikkeldraad afgeschermde donkere bossen. De bus passeert weer een rij vrachtwagens en nu ook personenwagens. Bij de volgende dubbele hefbomen houdt de bus weer halt. Iedereen moet eruit. In een groep worden we de douanepost binnen geleid. Als ik de houten hokjes onder neonverlichting en de norse douaniers zie, bekruipen mij gevoelens van onrust. Zeker na het recent lezen van het boek ‘De Vliegeraar’ van Khaled Hosseini waarin de Russen zich schandelijk gedroegen bij de grensovergang. Voor mij is er geen teken van beweging en achter mij ook niet. Ik zit vast. Na enkele minuten komt er uit het hokje een indiaans uitziende man, hij mag er niet door. Een luide “prochodite” (loopt verder) klinkt en de rij komt in beweging. Het duurt niet lang meer en ook ik verdwijn in een hokje. “Paspoort”, twee ogen op mij gericht. Ze dwalen van de gegevens in het paspoort naar mij. Dan klinkt de verlossende klik van het stempelapparaat. Ik heb mijn stempel! En mag verder lopen. Maar niet alle passagiers mogen zo makkelijk doorlopen en dus moet ik in dezelfde ruimte blijven wachten, weliswaar aan de andere kant van het hokje. In de verte lonkt in het ochtendgloren de ‘veilige kant’. Daar is Europa, daar kan me niets meer gebeuren, schiet er door mijn hoofd. Heel vreemd. Ik heb de Sovjet Unie nooit meegemaakt, doe niets illegaals en ben nota bene de taal machtig. Toch voel ik mij niet op mijn gemak. Ik voel me hulpeloos en afhankelijk van de toorn der douaniers. Om 02:53 wordt de reis vervolgd en komen we langs de laatste Russische controle post. Wederom moet het paspoort getrokken worden en dit keer wordt er op de stempel gecontroleerd. De hefbomen gaan open en we passeren de grenslijn. Eindelijk kan ik me ontspannen, want de volgende post die we bereiken is die van de Finnen. En daar zal ik als Europeaan warm worden verwelkomd.

P.s. De Russische medepassagiers hadden het bij de Finnen een stuk zwaarder te verduren, want de Finnen wilde precies de reden voor bezoek weten, de lengte van verblijf en de te bezoeken plekken. Ze wantrouwden en controleerden dubbel. Hierdoor duurde deze grenscontrole bijna net zo lang als de eerste.

Ons huis

Ergens tussen de 4de en de 6de sovjetstraat in het oude centrum van Sint Petersburg, hebben drie buitenlanders zich verzameld. Een Turkmeen, een Georgiƫr en een Nederlandse. Ze bevinden zich in een bouwvallig appartement op de tweede etage. Alle ramen staan open. Toch hangt er een licht rotte geur. Bij binnenkomst kom je in een hal, waar buizen van gas, waterleiding en elektra zich verzamelen. Om de hoek is een afgebakende kamer, die men het toilet zou kunnen noemen. Er zitten gaten in de wanden en de pot is onnatuurlijk bruin. Naast dit hok is een ruimte, die ooit als keuken dienst heeft gedaan. Het enige wat daaraan doet herinneren is de gootsteen en de schroeivlekken op het plafond. Dubbele ramen; om de Russisch kou tegen te houden, hebben hun beste tijd gehad. In plaats van de hoek omgaan, kan men ook een grote ruimte in lopen. Kom maar mee. Een oud plafond met relief doet tussen alle scheuren en schade nog denken aan de weelde, die dit pand gekend moest hebben toen het in 1856 opgeleverd werd. (Nog van voor de afschaffing van de lijfeigenschap. De kamer is leeg op een oude kachel na. De kachel staat bekend onder de naam een oude Hollander. In de oostermuur zit een weggewerkte deur. De deur imaginair openslaand, kom je in de kleinste kamer van dit appartement. Het licht valt naar binnen door raamkozijnen, het glas erin is verdwenen. Op de vloer licht roodgeverfd parket, een oude sovjetgewoonte. Achter deze kamer ligt een iets grotere kamer, die er het best aan toe is van alle. Terug loop je door een gangetje van niet meer dan een meter breed. We zijn weer in de hal, waar de drie buitenlanders staan. Zij hebben zich ondertussen omgekleed en voorbereid op hun grote verbouwingstaak. Met haarnet en mondkap, en de muziek luid aan, start de verbouwing. Het is slechts een klein beginnetje van het vele werk dat hen nog te wachten staat. Maar onder 7 lagen behang (groen, blauw, blauw met bloemetjesmotief, wit met bloemetjes motief, een Duitse krant, beige en donkerblauw) komen muren vrij, die het fundament gaan worden voor de komende Peterburgse jaren. En ik verzeker jullie - het wordt een pareltje.

vrijdag 13 juli 2007

Midden in het epicentrum



Het is een zonnige zaterdag. Een geschikte dag om de toerist in eigen stad uit te hangen en daar is een hele geschikte plek voor: het parkje van de Peter en Paul vesting. Je kijkt uit over de Neva, ziet de Hermitage, de Izaakkathedraal, het puntje van vasili-eiland en de nieuwe grote fontijn. Een heerlijke plek om de dag rustig door te brengen, althans dat dachten we. Nog geen half uur zitten we te genieten of er begint een jetski wedstrijd voor onze neus. En kennelijk hadden wij onbewust een zeer goede plek uit gekozen, want in een mum van tijd werden we omsingeld door een fotograaf en twee cameramannen. Het ging er ruig aan toe en waterspetsers maakten de cameralenzen en mijn broek nat. 20 minuten moesten de jetskiers zich 'racende' weten te houden binnen een parcours van bochten. En dit waren pas de voorrondes. Genoeg! Op weg naar een ander parkje, vlakbij, tegenover de dierentuin. Het zonlicht doet alles in een warm licht omhullen. Op een wit houten bankje ploffen we neer en op het moment dat ik mijn boek wil pakken, komt er een groep jongeren onze richting uitgelopen. Een kleine 100 jongeren van tussen de 14 en 20 jaar. En allen dragen kussens bij zich, sommigen hebben ook nog ballonen en blazen bellen. Een bont en kleurig gezelschap.Het ziet er heel vredig uit.
Op de voet wordt de groep gevolgd door een politieauto. Deze wordt gevolgd door een oud krakkemikkig busje. Er hangen blauwe gordijntjes voor de ramen en in het busje zitten verveelde ME'ers (AMON) naar hun muziek te luisteren. Achter het busje rijdt nog een donkerblauwe seat, waar twee officiers inzitten. De stoet gaat verder, richting de Peter en Paul vesting. Mijn nieuwsgierigheid is geprikkeld en wij besluiten de groep op een afstandje te volgen. Onderweg komen we te weten dat de jongeren simpelweg een kussengevecht gaan houden, een flashfight zoals ze dat hier noemen. En ze worden gevolgd 'voor het geval' dat het mis gaat. De jongeren gaan in een kring staan en beginnen leuze's te roepen. De autoparade stopt eveneens op een afstand van 50 meter. Een jongen hoopt met zijn grote fototoestel een foto van de ME'ers te nemen, die ondertussen al uit busjes zijn gestapt. Op het moment dat hij het apparaat voor zijn gezicht houdt, komen er twee ME'ers in beweging. Ze pakken de jongen vast bij zijn nekvel en sleuren hem het busje in. De blauwe gordijnen gaan dicht. Ik schrik van deze reactie en ben heel blij dat wij onze foto's al hadden gemaakt, toen we nog op het bankje zaten. Tijd om ook deze plek te verlaten. Terwijl we het parkje uit willen lopen, lopen we in de armen van politie agenten. Zij houden de straat afgesloten. Want langs deze straat gaat de Petersburgse marathon. Er ontstaat een opstopping, voornamelijk van limousines, die bruidpaartjes langs deze mooie plekken vervoeren. Het publiek begint gorko (bitter) te roepen. Een teken dat het bruidspaar elkaar moet zoenen. De ramen gaan open en een bruidspaar toont zich. Wij hebben ondertussen al een zijstraat gevonden, die ons terugbrengt naar het rustige Vasili eiland. Een dagje wel.

Geluk

De Peter en Paul vesting is gevestigd op hazeneiland. Op dit eiland zei Peter de Grote in 1703: "hier zal een stad herrijzen." En met de bouw van het fort ter verdediging tegen de Finnen begon de bouw aan de hoofdstad van het Noorden. Ter herinnering aan de naam hazeneiland staat er een standbeeldje van een haas in het water. Volgens de legende brengt het raken van dit haasje met een muntstuk (materieel) geluk. En daar wil ieder wel een gokje op wagen. Halverwege de brug, die toegang verschaft tot een van de poorten van de Peter en Paul vesting, staat dan ook altijd een kleine menigte mensen over de reling gebogen het geluk te beproeven. Zo ook een zekere rijke toerist. Ogen samengeknepen en met een roebel (3 eurocent) in zijn hand bereid hij zich voor op zijn gooi. Vanuit een losse pols vliegt het muntje richting de haas. Achter het muntje vliegt een horloge. Niet zomaar een horloge, een horloge van platina, ingelegd met diamanten. Dit is het enige exemplaar op heel de wereld.
Twee dagen lang speuren duikers tussen roebels en kopekes naar het horloge. Aan de kant staat bewaking en een vertegenwoordiger van de horlogefabrikant. Als het kostbare voorwerp, versiert met wier, eindelijk terecht is, legt de vertegenwoordiger zijn oor tegen het horloge. Wat een geluk, hij tikt! Was dit het geluk, die de haas in petto had voor de rijke toerist?

Elton John

Rusland is in trek voor 'oudere' zangers. Zo was Paul McCartney hier onlangs, kon ik Elton John bewonderen en komen over twee weken de Rolling Stones. En allen traden/ treden op op het paleisplein, dat voor de Hermitage ligt. Een prachtige locatie. Hartje centrum. Op de schermen verschijnen geweldige beelden; rockende bandleden met ionische koloms, een zingende Elton met standbeelden, juichende menigte met een 'paleis als achtergrond'.
Er is echter een klein nadeeltje aan deze locatie. Het is in de openlucht. En laat het nou net zo wezen dat dit de enige dag is, zelfs alleen op de avond, dat ik hier in Sint Petersburg ben en het regent. Het regent en regent. De lucht is onrustig en donkergrijs.
Het concert begint om half acht. Om kwart over zeven begint het noodweer. Maar je bent Nederlander of niet, dus je gaat absoluut naar het concert, waar je een kaartje voor hebt gekocht. En als je er eenmaal doorweekt op een blauw plastic stoeltje staat, probeer je tussen alle paraplu's een glimp op te vangen van de ster. Van de oude ster, wiens licht al minder sterk schijnt. Maar voor het licht hebben we tegenwoordig allemaal technica, die het hele plein verlichten met alle kleuren van de regenboog. En de ster laat zijn stem galmen. De lucht breekt open. De paraplu's verdwijnen en het publiek laat zich meeslepen.

Mijn felicitaties

'Het is gezien, het is niet onopgemerkt gebleven.' Het kon ook niet onopgemerkt blijven. Op alle televisie zenders werd er continu campagne gevoerd voor het geweldige Sochi. En de tegenstanders werden stuk voor stuk gekleineerd en in een slecht daglicht geplaatst. Poetin was afgereisd naar de plaats van bekendmaking. Heel Sochi was opgetrommeld. Rusland moest winnen. En diep in de nacht kwam het verlossende antwoord. De Olympische Winterspelen van 2014 zullen worden georganiseerd door 'Ons geweldige Rusland!'.
Sindsdien feliciteer ik al mijn Russische kennis met 'hun' overwinningen. Allen waren blij. Sommigen vloeiden tranen van vreugde toen ze het nieuws hoorden, anderen zagen dollartekens en grote economische voordelen. Maar wat ik nog de leukste reactie vond, was die van burgemeester Matvienka van Sint Petersburg. De ene winst is binnen en we kunnen alweer beginnen met de volgende campagne. Zo zei zij de dag na de bekendmaking:"Als Sochi de winterspelen kan bemachtigen, dan moeten wij zeker de zomerspelen kunnen bemachtigen!"

donderdag 12 juli 2007

Elton John

Rusland is in trek voor 'oudere' zangers. Zo was Paul McCartney hier onlangs, kon ik Elton John bewonderen en komen over twee weken de Rolling Stones. En allen traden/ treden op op het paleisplein, dat voor de Hermitage ligt. Een prachtige locatie. Hartje centrum. Op de schermen verschijnen geweldige beelden; rockende bandleden met ionische koloms, een zingende Elton met standbeelden, juichende menigte met een 'paleis als achtergrond'.
Er is echter een klein nadeelje aan deze locatie. Het is in de openlucht. En laat het nou net zo wezen dat dit de enige dag is, zelfs alleen op de avond, dat ik hier in Sint Petersburg ben en het regent. Het regent en regent. De lucht is onrustig en donkergrijs.
Het concert begint om half acht. Om kwart over zeven begint het noodweer. Maar je bent Nederlander of niet, dus je gaat absolut naar het concert, waar je een kaartje voor hebt gekocht. En als je er eenmaal doorweekt op een blauw plastic stoeltje staat, probeer je tussen alle paraplu's een glimp op te vangen van de ster. Van de oude ster, wiens licht al minder sterk schijnt. Maar voor het licht hebben we tegenwoordig allemaal technica, die het hele plein verlichten met alle kleuren van de regenboog. En de ster laat zijn stem galmen. De lucht breekt open. De paraplu's verdwijnen en het publiek laat zich meeslepen

Geluk

De Peter en Paul vesting is gevestigd op hazeneiland. Op dit eiland zei Peter de Grote in 1703: "hier zal een stad herrijzen." En met de bouw van het fort ter verdedigning tegen de Finnen begon de bouw aan de hoofdstad van het Noorden. Ter herinnering aan de naam hazeneiland staat er een standbeeldje van een haas in het water. Volgens de legende brengt het raken van dit haasje met een muntstuk (materieel) geluk. En daar wil ieder wel een gokje op wagen. Halverwege de brug, die toegang verschaft tot een van de poorten van de Peter en Paul vesting, staat dan ook altijd een kleine menigte mensen over de relling gebogen het geluk te beproeven. Zo ook een zekere rijke toerist. Ogen samengeknepen en met een roebel (3 eurocent) in zijn hand bereid hij zich voor op zijn gooi. Vanuit een losse pols vliegt het muntje richting de haas. Achter het muntje vliegt een horloge. Niet zomaar een horloge, een horloge van platina, ingelegd met diamanten. Dit is het enige exemplaar op heel de wereld.
Twee dagen lang speuren duikers tussen roebels en kopekes naar het horloge. Aan de kant staat bewaking en een vertegenwoordiger van de horlogefabrikant. Als het kostbare voorwerp, versiert met wier, eindelijk terecht is, legt de vertegenwoordiger zijn oor tegen het horloge. Wat een geluk, hij tikt! Was dit het geluk, die de haas in petto had voor de rijke toerist?

Midden in het epicentrum

Het is een zonnige zaterdag. Een geschikte dag om de toerist in eigen stad uit te hangen en daar is een hele geschikte plek voor: het parkje van de Peter en Paul vesting. Je kijkt uit over de Neva, ziet de Hermitage, de Izaakkathedraal, het puntje van vasili-eiland en de nieuwe grote fontijn. Een heerlijke plek om de dag rustig door te brengen, althans dat dachten we. Nog geen half uur zitten we te genieten of er begint een jetski wedstrijd voor onze neus. En kenelijk hadden wij onbewust een zeer goede plek uit gekozen, want in een mum van tijd werden we omsingeld door een fotograaf en twee cameramannen. Het ging er ruig aan toe en waterspetsers maakten de cameralenzen en mijn broek nat. 20 minuten moesten de jetskiers zich 'racende' weten te houden binnen een parcous van bochten. En dit waren pas de voorrondes. Genoeg! Op weg naar een ander parkje, vlakbij, tegenover de dierentuin. Het zonlicht doet alles in een warm licht omhullen. Op een wit houten bankje ploffen we neer en op het moment dat ik mijn boek wil pakken, komt er een groep jongeren onze richting uitgelopen. Een kleine 100 jongeren van tussen de 14 en 20 jaar. En allen dragen kussens bij zich, sommigen hebben ook nog ballonen en blazen bellen. Een bont en kleurig gezelschap.Het ziet er heel vredig uit.
Op de voet wordt de groep gevolgd door een politieauto. Deze wordt gevolgd door een oud krakkemikig busje. Er hangen blauwe gordijntjs voor de ramen en in het busje zitten verveelde ME'ers (AMON) naar hun muziek te luisteren. Achter het busje rijdt nog een donkerblauwe seat, waar twee officiers inzitten. De stoet gaat verder, richting de Peter en Paul vesting. Mijn nieuwsgierigheid is geprikkeld en wij besluiten de groep op een afstandje te volgen. Onderweg komen we te weten dat de jongeren simpelweg een kussengevecht gaan houden, een flashfight zoals ze dat hier noemen. En ze worden gevolgd ‘voor het geval’ dat het mis gaat. De jongeren gaan in een kring staan en beginnen leuzes te roepen. De autoparade stopt eveneens op een afstand van 50 meter. Een jongen hoopt met zijn grote fototoestel een foto van de ME’ers te nemen, die ondertussen al uit busjes zijn gestapt. Op het moment dat hij het apparaat voor zijn gezicht houdt, komen er twee ME’ers in beweging. Ze pakken de jongen vast bij zijn nekvel en sleuren hem het busje in. De bauwe gordijnen gaan dicht. Ik schrik van deze reactie en ben heel blij dat wij onze foto’s al hadden gemaakt, toen we nog op het bankje zaten. Tijd om ook deze plek te verlaten. Terwijl we het parkje uit willen lopen, lopen we in de armen van politie agenten. Zij houden de straat afgesloten. Want langs deze straat gaat de Petersburgse marathon. Er ontstaat een opstopping, voornamelijk van limosines, die bruidpaartjes langs deze mooie plekken vervoeren. Het publiek begint gorko (bitter) te roepen. Een teken dat het bruidspaar elkaar moet zoenen. De ramen gaan open en een bruidspaar toont zich. Wij hebben ondertussen al een zijstraat gevonden, die ons terugbrengt naar het rustige Vasili eiland. Een dagje wel.

dinsdag 10 juli 2007

Mijn felicitaties

'Het is gezien, het is niet onopgemerkt gebleven.' Het kon ook niet onopgemerkt blijven. Op alle televisie zenders werd er continu campagne gevoerd voor het geweldige Sochi. En de tegenstanders werden stuk voor stuk gekleineerd en in een slecht dagicht geplaatst. Poetin was afgereisd naar de plaats van bekendmaking. Heel Sochi was opgetrommeld. Rusland moest winnen. En diep in de nacht kwam het verlossende antwoord. De Olympische Winterspelen van 2014 zullen worden georganiseerd door 'Ons geweldige Rusland!'.
Sindsdien feliciteer ik al mijn Russische kennis met 'hun'overwinningen. Allen waren blij. Sommigen vloeiden tranen van vreugde toen ze het nieuws hoorden, anderen zagen dollartekens en grote economische voordelen. Maar wat ik nog de leukste reactie vond, was die van burgemeester Matvienka van Sint Petersburg. De ene winst is binnen en we kunnen alweer beginnen met de volgende campagne. Zo zei zij de dag na de bekendmaking:"Als Sochi de winterspelen kan bemachtigen, dan moeten wij zeker de zomerspelen kunnen bemachtigen!"